Hey!
En welkom bij alweer een nieuwe podcastaflevering. Deze keer behandel ik de vraag van Els die ik kreeg via Facebook messenger. Ze mailde me:
‘Kun je eens een podcast maken met tips om ‘begin-noot-zenuwen’ de baas te worden? Bij quasi elk optreden (bij het eerste nummer van m’n setlist) heb ik daar last van. Zeer vervelend, vroeger had ik dat totaal niet… Gelukkig kan ik me wel goed herpakken!’
Daar heb ik heel wat tips rond! Maar voor we beginnen stel ik mezelf graag even voor voor de nieuwkomers :
Ik ben Laura Groeseneken. Ik zing al meer dan 15 jaar professioneel en heb opgetreden met artiesten als Ozark Henry, Mauro Pawlowski, Daan, Willy Sommers, Tom Helsen en nog veel meer. In 2018 mocht ik zelfs België vertegenwoordigen op het Eurovisie Songfestival.
Ondertussen tour ik door de culturele centra van Vlaanderen met Sennek: Eurovision Unplugged, waar ik mijn favoriete Eurovisiesongfestival nummers in een nieuw jasje steek met een jazz trio. Daarnaast geef ik al ruim 10 jaar individuele vocal coaching in mijn zangatelier in Leuven dat Sing en Zang heet.
Begin-noot-zenuwen... Ik had er vroeger ook nooit last van! Maar met de leeftijd is het er een beetje ingeslopen en dat is heel normaal. En ik zal je uitleggen hoe dat komt.
Adrenaline
Eerst en vooral wil ik meegeven dat zenuwen helemaal niet slecht zijn. Het kan een negatieve bijklank hebben, maar zenuwen heb je bij elk concert nodig. Want zonder zenuwen heb je geen adrenaline. En het is de adrenaline die ervoor zorgt dat je je in über concentratie kan komen. Want 60 à 80 minuten aan een stuk je kunnen concentreren is heel moeilijk! Daarom dat je altijd gezonde zenuwwen nodig hebt voor een optreden. Dus probeer de zenuwen als iets positief te bekijken.
Challenge VS Skills.
Het is ook belangrijk voor jezelf om te kijken dat de uitdaging van het concert dat je gaat doen in verhouding is met de skills die je hebt. Dit bepaalt mee de mate van stress die je kan beleven.
Bijvoorbeeld, wanneer iemand een concert moet spelen voor een klein publiek, en hij/zij heeft ontzettend veel skills. Dan zal de persoon in kwestie weinig zenuwen ervaren voor dit optreden. Maar als de persoon met ontzettend veel skills plots op een groot festival staat in het buitenland. Dan zal deze persoon ontzettend veel stress ervaren doordat de challenge van het concert gewoon veel groter is geworden. De verhouding tussen het soort concert en je skills en kennis is daarom ook belangrijk in het inschatten van je zenuwen.
Omdenken en dankbaar zijn
Ik had er onlangs ook ontzettend veel last van. Ik kon voor mijn optreden al enkele dagen niet goed slapen. Ik heb het toen kunnen oplossen door om te denken en dankbaar werd voor de zenuwen die ik had. Dit was mij een verhelderend inzicht dat ik had. Ik was dankbaar dat mijn lichaam en mijn hoofd me wouden beschermen, maar ik zei toen dankjewel hoofd en lichaam om me te beschermen en ik viel als een blok terug in slaap.
Sportpsycholoog
Natuurlijk als je dat niet zelf lukt, en de zenuwen nemen zo hard over, dan is het handig om iemand aan te spreken die je kan helpen. Zoals een coach of een psycholoog. En dat is helemaal niet gek.
Want in de sport is dit heel normaal! Je kan zelfs sportpsychologie studeren aan de universiteit. En elke voetbalploeg of wielerploeg op niveau heeft wel een sportpsycholoog. Omdat het van zo een groot belang is op prestaties.
Helaas is er in de muziekwereld niet zo een tendens. Maar het begint wel meer en meer te gebeuren dat artiesten over hun mentale gezondheid praten. Zoals Oscar & the wolf bijvoorbeeld deed. Dat vond ik heel moedig. Hij cancelde enkele concerten omdat het mentaal niet zo goed met hem ging. Dit was pakweg 20 jaar geleden zeker niet te bedenken.
Visualiseer je concert voor het concert
Wat erg belangrijk is voor je aan je top prestatie of concert gaat starten, is om het allemaal even te visualiseren. Dit helpt je om een gevoel van controle te geven. Voor mij is dit enorm belangrijk. Ik zoek altijd op voorhand de venue of concertzaal even op. Ik kijk hoeveel tickets er zijn verkocht. En ik beeld me echt in hoe ik daar op het podium zal staan voor het publiek. Hoe ik huppel over de bühne, wat ik zal aan hebben. Ik ga echt in detail. Dit geeft een gevoel van veiligheid. Je kan dit al mediterend doen met gesloten ogen. Maar bij mij gebeurd dit onderbewust en vaak vanzelf. Ik doe dit van nature al altijd bij elk optreden. Maar als je dit niet doet, dan zou ik visualisatie echt eens proberen. Het kalmeert zo goed. Het heet ‘performance readiness’
Routine voor concert
Daarnaast is het creëren van een routine voor je concert ook een hele belangrijke. Mijn dag zit vol met routines. Ik sta op en ga direct op mijn yoga mat staan voor 10 minuten. Dan maak ik me klaar in de badkamer en daarna eet ik mijn ontbijt. Na mijn ontbijt maak ik me nog een thee en zet ik mijn computer aan om te starten met werken. Dit is mijn ochtendritueel. Ik heb mijn thee nodig, voordat ik in mijn werk modus kan schiften. Kleding is voor mij ook belangrijk voor mijn routines. Na het lesgeven verander ik onmiddellijk van kledij. Ik ga van mijn jeans naar home wear om echt een verschil te maken. Ik doe dit omdat ik van thuis uit werk natuurlijk.
Mijn routine voor een concert is dat ik aankom. uitlaad en alles naar de kamer breng. Daar sorteer ik alles uit, hang ik alle kledij op. Dan zeg ik dag aan de crew en muzikanten. Deel ik de playlists uit aan iedereen. Ik neem mijn 2 liter waterfles mee, we doen de soundcheck met een 5 tal nummers. Daarna is het tijd om te eten.Ik eet altijd heel licht en eet maar de helft van mijn bord. Want anders kan mijn middenrif niet zo goed op en neer doordat mijn maag te vol zit… Na het eten ga ik direct van tafel en zet ik wat muziek om in de backstage, en begin ik aan mijn make up. Dit is echt een ritueel voor me. Na mijn make up doe ik mijn haren. En dan hang ik alle kledij uit voor de heren en doe ik mijn kledij aan. Ik zet mijn kan met water en wijnglas klaar voor op podium. Ik kijk even in de zaal en voel de zenuwen komen. Dan ga ik naar de aangeklede heren. En dan zeggen we samen : we gaan mooie muziek maken. Net voordat we het podium opgaan geven we elkaar ook nog een high five en een knuffel. Het is altijd hetzelfde. En dat heb je nodig. Dit brengt je in de concentratiesfeer die je nodig hebt
4 verschillende mindsets
Maar goed, we gaan terug naar het onderwerp van de begin noot zenuwen. en vroeger had ik het nooit, net zoals Els! Maar met de jaren is dat er een beetje ingeslopen en dat is heel normaal. Dit komt omdat als je jonger bent, je een totaal andere mindset hebt.
Ikzelf als 16 jarige was ontzettend competitief. Ik wou de beste zangeres zijn. Ik wou elke rockrally winnen. Dit was mijn mindset voor jaren. Daarna, rond mijn 23ste is mijn mindset eerder veranderd naar ‘ik mag geen fouten spelen’ omdat ik op professioneel niveau begon te spelen. Maar na een jaartje kon ik dit gelukkig omzetten naar de minset van ‘ik ga mooie muziek maken en mensen ontroeren’. Maar toen kwam covid en heb ik lang niet op een podium gestaan. Waardoor mijn midset is beginnen veranderen naar ‘ik mag geen afgang maken’. En dat is echt een killer. Gelukkig heb ik dankzij dankbaarheid en mijn muzikanten de mindset kunnen ombuigen naar ‘ik ga mooie muziek maken’.
Dit zijn de 4 voorbeelden van mindsets. Ik leg ze je even uit. Dit schema heb ik van supra performance gekregen en was voor mij een echte eye opener.
Ego of Mastery?
Je kan de 4 mindsets opdelen rond ego en prestatie en door uitkomst en performance/process goal. Wanneer je je vooral zal focussen op de uitkomst, dan heb je 2 soorten mindsets. Je kan ofwel gaan voor ‘ik wil de beste zijn’ of ‘ik mag geen afgang maken’. Dit draait meer om jezelf en niet om je performance. Dat is heel jammer en niet gezond in mijn ogen. Daarnaast heb je de mindsets die vooral op de performance gericht zijn, en dan heb je de ‘ik mag geen fouten spelen’. Dit is heel normaal als je pas begint met optreden. Een concert moet groeien. En de eerste 3 shows zullen altijd in deze modus zijn. Maar dan moet je kunnen schiften naar ‘ik ga mooie muziek maken’ want dan ga je beter dan anders beginnen spelen. En dan is de focus niet alleen op de performance, maar ook op het proces. En dat is de belangrijkste mindset shift die een muzikant moet maken.
Het is ook belangrijk om deze mindset met je muzikanten af te stemmen. Wanneer je 1 iemand in de groep hebt die niet in dezelfde mindset zit. Dan voel je dat als band. Daarom praat ik erover met mijn muzikanten. En dat helpt. Het is ook gewoon leuk om je mindset te delen met elkaar voor je begint. Het is ons ritueel geworden, maar het laat je ook inchecken met je intentie. En dat is zo belangrijk en waardevol voor je performance.
Nu wat is dan de perfecte performance?
Als je helemaal in de performance zelf bent gezonken. Dit is zo ontzettend heerlijk! Dan lijkt het na je concert alsof je uit een soort van roes komt. Je bent dus helemaal gezonken in je actie.
Je bent helemaal niet zelfbewust. Je bent niet met de perceptie van anderen bezig. Want dan ben je niet meer geconcentreerd.
Je hebt geen begrip van tijd meer: Alsof je uit een teletijdsmachine komt en dat het uur concert precies maar 5 minuten duurde ipv 75 minuten.
Hoe kom ik af van de begin-noot-zenuwen?
Dus om op Els haar vraag terug te komen:
Wees dankbaar voor je zenuwen. Je hebt ze nodig voor de adrenaline om je in super concentratie te brengen.
Bekijk of het concert dat je gaat doen inde juiste verhouding is met de skills en uitdaging die je hebt.
Zorg voor visualisatie van je concert voor je begint, en dit kan je al doen enkele dagen voor je concert.
Maak een vaste routine die je telkens aanhoudt wanneer je gaat performen die je telkens in performance modus brengt.
Wees bewust van je mindset en probeer hem zo snel mogelijk te schakelen naar ‘ik ga mooie muziek maken’ ipv van een mindset die met het ego bezig is of met de uitkomst.
Musiceren is topsport
Wil je nog meer weten over muziek performance en mindset? Dan raad ik je ook het boek aan ‘Musiceren in topsport’ van Bert De Cuyper. Hij is prof sportpsychologie hier aan de KULeuven en ik had de eer om met hem een paar keer op café af te spreken en te vertellen over mijn Eurovisiesongfestival ervaring en welke mindset ik hiervoor had gebruikt en welke routines en rituelen.
De link naar het boek zal ik in de beschrijving zetten en ook op de blogpost. Ikzelf heb het boek gelezen en het is echt heel fijn! Het gaat in alfabetische volgorde en start met 'angst' en eindigt met ‘zelfkennis’. Het is zo boeiend om de gelijkenissen met sport te zien. Ik hoop dat in de toekomst er meer en meer coaches in de muziekwereld zullen zijn om muzikanten te helpen naar nog betere prestaties.
Koop het boek hier : https://lup.be/products/131395
Outro
Ziezo, dat was het voor deze week. Bedankt Els om deze vraag in te sturen! Ik hoop dat jij ook van deze aflevering hebt genoten. Je kan de notities altijd nalezen op mijn sing en zang website, en daar zal ook een schema staan die ik van supra performance heb gekregen. Ik zal ook een link geven naar zijn website.
Mocht je vragen hebben, opmerkingen of suggesties, aarzel dan niet om me een berichtje te sturen of feedback achter te laten op een van de podcast platforms. Je kan mijn show notes ook lezen op mijn website www.singenzang.com/podcast
Als je op de hoogte wilt gehouden worden van nieuwe afleveringen, vergeet je dan zeker niet te abonneren en je mag ook mailtje sturen met zangproblemen waar jij tegen aanloopt. Ik zou graag een fijne connectie met je maken, zodat ik je nog beter kan helpen.
Momenteel kan je mijn 5 weken trainingspakket boordevol zangoefeningen kopen via mijn website voor een belachelijk lage prijs! Het heet Vocal Vibes en is bedoelt om van jou een getrainde en gedisciplineerde zanger te maken!
Momenteel ben ik ook bezig aan een zangtraject dat je zal leren zuiver en puur zingen. We gaan hier echt naar de basis, zodat je beter je toon kan houden en op een natuurlijke manier tot bij je echte ware stem kan komen zonder al die spanning en dat geknijp. Je kan je hiervoor op de wachtlijst zetten via de website. Dan ben je lid van de test & trasform tribe, en dat betekent dat je dan elk nieuw zangpakket als eerste kan aankopen aan een exclusieve prijs en ook alle testfases kan doen.
Heb je zin gekregen om gewoon zanglessen te volgen? Begint het al te kriebelen? Dan kan je een sessie boeken op www.singenzang.com. Ik ben gespecialiseerd in beginnende zangers. Dit kan trouwens zowel online als offline.
Dank je wel voor het luisteren, en ik kijk nu al uit naar onze volgende aflevering.
Tot de volgende keer!
Ciao!
x Laura
Comments